‘The 25th Annual Putnam County Spelling Bee’

Y Cymro – 8/4/11

Myfyriwr yn y swyddfa ‘cw soniodd gyntaf am y ddrama gerdd ‘The 25th Annual Putnam County Spelling Bee’, pan gyhoeddodd y Donmar Warehouse eu bod am lwyfannu cynhyrchiad o’r ddrama gerdd o gomedi gan William Finn a Rachel Sheinkin. Chlywais i erioed amdani cyn hynny, ac yn wir doedd y teitl ddim yn apelio nac yn swnio fel drama gerdd! A bod yn hollol onest, doeddwn i ddim yn dalld y teitl hyd yn oed, ac wrth gamu mewn i’r Donmar ar gyfer eu perfformiad olaf ond un pnawn Sadwrn diwethaf, doeddwn i fawr callach!

Gweddnewidiwyd gofod unigryw’r Donmar i fod yn Gampfa mewn Ysgol Uwchradd, yn swydd Putnam yn yr Amerig. Fel y gallwch fentro, roedd popeth dros ben llestri yn las a melyn, yn fflagiau a baneri, yn fyrddau a chadeiriau, yn farciau ar y lloriau a nyth pêl rwyd yn crogi uwchben y cyfan. A minnau fel arfer yn hwyr, (diolch i dwristiaid Sadwrn y ddinas a chynlluniau cwbl hurt Trafnidiaeth Llundain i adnewyddu’r twneli tanddaearol ar ddiwrnod prysura’r wythnos!) dyma gyrraedd fy sedd i ganfod rhai o’r actorion eisoes ymhlith y gynulleidfa ac ar y llwyfan. Ein croesawu a’n cyfarch oedd eu bwriad, ac o’n blaen roedd chwe myfyriwr, ynghyd a lodes benfelyn hynod o drawiadol, yn ein hannog i eistedd ar gyfer y gystadleuaeth sillafu enwog.

A dyna a gafwyd mewn gwirionedd. Awr a hanner o sillafu geiriau gan y chwe myfyriwr, a phedwar dieithryn o’n gynulleidfa, gydag ambell i gân a dawns rhwng bob un. Roedd y comedi yn deillio o ystyr y geiriau, gan fod pob myfyriwr yn cael ymgeisio am ‘ystyr’ a ‘defnydd mewn brawddeg’ o bob cais. ‘Douglas Panch’ (Steve Pemberton) yw Meistr y Geiriau , a gallu comediol Pemberton yn taro deuddeg tro ar ôl tro. Felly hefyd gyda’i gydymaith, y flonden ‘Rona Lisa Peretti’ ( Katherine Kingsley) a lwyddodd i amenio neu adlibio i’w gynorthwyo.

Wedi codi’r pedwar o’r gynulleidfa, y dasg gyntaf oedd cael eu gwared, a gymerodd 45 munud, drwy geisio’u gorau i roi geiriau cwbl annerbyniol ac anodd iddynt. Wedi llwyddo i’w colli, canolbwyntiwyd ar y chwe chymeriad, pob un a’i ddull unigryw ei hun o sillafu’r geiriau. Yn eu mysg roedd ‘Olive Ostrovsky’ (Hayley Gallivan ) y ferch unig, sy’n methu ei mam sy’n teithio’r India, ac sy’n methu talu’r tâl cystadlu; ‘Leaf Coneybear’ (Chris Carswell ) sy’n derbyn negeseuon cudd ynglŷn â’r sillafu; y lwmp o swnyn ‘William Barfée’(David Fynn) sy’n cael ei arwain gan ei droed sy’n sillafu’r geiriau o’i flaen a’r breuddwydiwr a’r merchetwr ‘Chip Tolentino’ (Harry Hepple ) sy’n cael ei hun mewn tipyn o stad! Yn cadw trefn ar y cyfan, wedi’i wisgo fel gwenynen yn eu ddu a’i felyn y mae ‘Mitch Mahoney’ (Ako Mitchell) croenddu, sy’n arwain y collwyr oddi ar y llwyfan ar ddiwedd pob gornest.

Tindroi a theneuo wnaeth y stori erbyn hanner ffordd, ac er bod y cwmni wedi llwyddo i ddenu a dal sylw’r gynulleidfa, a’n gwahodd i ymuno yn yr hwyl (gan gynnwys tyngu llw ar y cychwyn!) fe gollwyd llawer ohonom ar y daith. Erbyn y diwedd, ble roedd gwir angen y dathlu a’r gefnogaeth gynulleidfaol, roedd pawb yn dawel, bron yn cysgu!

Mae’r ddrama gerdd yn perthyn yn agos i afiaith a synidadaeth ‘Spring Awakening’ , gyda’i ieuenctid garw, y dawnsio gwyllt a’r meicroffonau mewn llaw. Er imi hoffi’r syniad craidd, byddai deugain munud wedi bod yn fwy na digon. Undonog oedd y patrwm wedi hynny, gyda’r unig hiwmor yn codi o’r geiriau, ac ambell i gyfeiriadaeth wleidyddol gyfoes.

Dwi’n falch mod i wedi profi’r wefr o’i weld, a falle mod i rhy hen i ryw hurtni fel hyn, ond yn anffodus cytuno gyda dwy seren Michael Billington yn y Guardian fuo rhaid i minnau y tro hwn.